Zdrowe oleje z produktów azjatyckich
Data publikacji: 2018/08/31, zmodyfikowano: 2018/09/20
Zdrowe oleje z produktów azjatyckich (31.08.2018)
Poznaliśmy już produkty polskie i europejskie, z których produkuje się zdrowe oleje, a także zalety stosowania tych tłuszczów roślinnych. Coraz częściej w naszych kuchniach i dietach pojawiają się jednak oleje z całego świata – dużą popularnością cieszą się egzotyczne kuchnie, w których używanie olejów jest nieodzowne dla osiągnięcia oryginalnego smaku. Jednak oleje te to nie tylko nośnik smaków poznanych podczas zagranicznych wojaży, to również sposób na zachowanie dobrego zdrowia. Kilka takich olejów pochodzi z sąsiedniego kontynentu, czyli z Azji. Krótki przewodnik po tym, jak działają poszczególne oleje i jak należy ich używać, przyda się każdemu z nas.
Boom ostatnich lat – olej kokosowy
Jako pierwszy na tapetę trafić musi olej, który w ostatnich latach przeżywa zdecydowany boom popularności, szczególnie wśród osób starających się odżywiać zdrowo. Mowa oczywiście o oleju kokosowym. Od czasu do czasu słyszy się, że nie jest tak zdrowy jak się powszechnie uważa. Przyczyniła się do tego przede wszystkim opinia Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego, według której olej kokosowy, zbudowany przede wszystkim z nasyconych kwasów tłuszczowych, podnosi poziom tzw. złego cholesterolu, w związku z czym powinno się ograniczyć jego spożywanie. Następnie udowodniono jednak, że nie każde kwasy nasycone są dla nas złe – olej kokosowy zbudowany jest z kwasów tłuszczowych o średniej długości (MCT), które mogą pozytywnie wpływać na nasz organizm.
Po pierwsze, są one wchłaniane bezpośrednio do żyły wrotnej, bez udziału lipazy trzustkowej, co odciąża organizm i jest zbawienne przede wszystkim dla osób cierpiących na zaburzenia wchłaniania w jelitach. Może to być korzystne również dla zdrowych osób, szczególnie dla sportowców, ponieważ, wchłaniając się bezpośrednio, MCT są doskonałym źródłem energii, nie odkładając się w postaci tkanki tłuszczowej. Dzięki temu, wspomagają one również odchudzanie, co z kolei wydatnie przyczynia się do obniżenia ryzyka zachorowania na dolegliwości układu krążenia. MCT mają również drugą ogromną zaletę – w organizmie przekształcają się w tzw. związki ketonowe, które mogą pomagać osobom cierpiącym na choroby układu nerwowego, takie jak padaczka czy choroba Alzheimera. Związki ketonowe są w tym przypadku wykorzystywane przez mózg jako źródło energii zamiast glukozy, której – przez te dolegliwości – ten nie potrafi tak dobrze wykorzystać. Jednak MCT nie są jedyną zaletą oleju kokosowego.
Kolejną substancją o działaniu prozdrowotnym jest kwas laurynowy, który nosi miano naturalnego antybiotyku. Dzięki niemu, olej kokosowy wykazuje właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Szczególnie ciekawą cechą tego oleju jest fakt hamowania rozwoju szkodliwych bakterii w jamie ustnej, co przekłada się na przeciwdziałanie próchnicy i innym infekcjom. To sprawia, że olej kokosowy może być składnikiem past do zębów. Jego kolejną zaletą jest także usprawnianie wydzielania insuliny, co wpływa na regulację poziomu cukru we krwi, zapobiegając insulinooporności i cukrzycy. Jak więc wykorzystywać olej kokosowy w kuchni? Olej, który zawiera więcej substancji prozdrowotnych, to jest olej nierafinowany, można wykorzystywać wyłącznie na zimno. Ma on ciekawy, kokosowy smak, który można dopasować do wielu potraw.
Olej rafinowany, który zawiera nieco mniej substancji odżywczych, można wykorzystywać do gotowania, pieczenia i smażenia – jego temperatura dymienia to wysokie 220°C. Co ważne, olej rafinowany nie ma smaku ani zapachu, toteż pasuje właściwie do wszystkiego. Warto również pamiętać, że olej kokosowy może być wykorzystywany nie tylko w kuchni. Można go również aplikować na skórę, którą ten nawilży oraz wygładzi, a także pomoże w leczeniu trądziku. Dodatkowo, ochroni ją przed promieniami słonecznymi – działanie oleju kokosowego porównuje się do działania kremu z filtrem SPF 10. Olej można nałożyć także na włosy – dzięki temu, że trójgliceryd kwasu laurynowego przypomina białka włosów, może on przenikać w głąb włosa, odbudowując jego strukturę. Widać więc, jakie bogactwo zastosowań prezentuje pochodzący najczęściej z Azji Południowo-Wschodniej olej kokosowy. Nie jest on jednak jedynym wartościowym olejem azjatyckim.
Sezamie, otwórz się – olej sezamowy
Wiedząc, jak pozytywnie wpływa sezam i tłoczony z jego olej na nasz organizm, to my zdecydowanie powinniśmy się na niego otworzyć. Olej sezamowy znany jest już od dawna, jednak do nas przywędrował na większą skalę wraz z falą popularności kuchni azjatyckiej, w której zajmuje ważne miejsce, nadając potrawom charakterystyczny, orzechowy smak. Prócz smaku, olej ten ma jednak szereg właściwości, które powinny nas zainteresować.
Po pierwsze, jest on bogaty w witaminę B, dzięki czemu wspomaga układ krążenia, chroniąc go przed chorobami oraz zawałem. W tym działaniu witaminę B wspierają fosfor, magnez, wapń i sezamina. Sezamina jest substancją interesującą również ze względu na spowalnianie tworzenia się tkanki tłuszczowej oraz wspomaganie dostarczania składników odżywczych do mięśni. Po drugie, wspomniany już wapń zawarty w oleju sezamowym sprawia, że spożywanie tego oleju pozytywnie wpływa na stan kości i zębów. Co ciekawe, olej sezamowy może przyczynić się do zachowania naszej jamy ustnej w dobrym zdrowiu również wtedy, gdy wykorzystamy go jako płukankę. Zadziała wtedy antybakteryjnie, wzmocni dziąsła oraz będzie chronić śluzówkę. Wystarczy łyżkę oleju przytrzymać w ustach przez kilka minut, a następnie wypluć i gotowe. Oczywiście, olej sezamowy zabija nie tylko bakterie w jamie ustnej – potrafi również walczyć z przeziębieniem oraz grypą, a to za sprawą cynku. Cynk poprawia także gęstość kości, biorąc udział w produkcji kolagenu, a także pozytywnie wpływa na pamięć i koncentrację.
Olej sezamowy może jednak nie tylko zapobiegać chorobom, ale także je leczyć – badania wykazały, że olej ten hamuje rozwój czerniaka, a także nowotworów związanych z poziomem hormonów w organizmie, tj. raka piersi i prostaty. To jednak nie koniec zalet oleju sezamowego, ponieważ – tak jak większość olejów – może on być stosowany nie tylko z jedzeniem, ale także aplikowany na skórę lub włosy. Zmieszany z sokiem z imbiru i wcierany szmatką lub kompresem w bolące miejsce olej sezamowy pozwoli ukoić ból, a nałożony na suchą cerę nawilży ją i rozgrzeje. Zaaplikowany na włosy, wzmocni je i wygładzi, a także opóźni siwienie oraz przyspieszy ich porost. Aby olej sezamowy działał zbawiennie, należy pamiętać, by doustnie nie przyjmować więcej niż 2 łyżeczek dziennie, a także nie smażyć na nim. Można go dodawać do gorących potraw lub używać w charakterze sosu do sałatek czy deserów.
Bomba antyoksydacyjna – olej ryżowy
Kolejnym wspaniałym olejem azjatyckim jest olej ryżowy, który z całą pewnością zasługuje na miano bomby antyoksydacyjnej. Ten produkowany z pozostałości po obłuszczaniu ryżu tłuszcz zawiera nie tylko charakterystyczną dla olejów witaminę E, ale także kilkukrotnie silniejszy związek pod względem przeciwutleniaczy. Można go znaleźć tylko w oleju ryżowym. Mowa o gamma-oryzanolu, czyli mieszaninie estrów kwasu ferulowego ze sterolami roślinnymi. Oczywiście, jako antyoksydant walczy on z wolnymi rodnikami i opóźnia procesy starzenia, ma jednak wiele innych właściwości. Przykładowo, wpływa on na profil lipidowy organizmu, obniżając poziom złego, a podnosząc poziom dobrego cholesterolu. Jego działanie jest najlepiej widoczne u osób z niepokojąco podwyższonym poziomem cholesterolu, dzięki czemu olej ryżowy powinno się rozważyć w leczeniu hipercholesterolemii. Co ciekawe, to nie jedyna choroba, z jaką może walczyć gamma-oryzanol. Może on się bowiem okazać pomocny w walce z niedoczynnością tarczycy, dzięki temu, że obniża poziom hormonu TSH, nie wpływając na inne hormony tarczycowe.
Olej ryżowy może również łagodzić nieprzyjemne przejawy menopauzy, takie jak uderzenia gorąca, nocne poty czy zaczerwienienia. Aż 90% kobiet przyznaje, że spożywanie oleju ryżowego pomogło im uporać się z takimi dolegliwościami. Olej ryżowy może okazać się pomocny także dla osób, które walczą ze zniszczeniem organizmu wywołanym nałogami. Olej ten wspomaga bowiem regenerację narządów wewnętrznych, a także – zaaplikowany na skórę – jej regenerację, np. w przypadku zniszczenia przez lata palenia papierosów. W podobny sposób olej ryżowy radzi sobie z przebarwieniami i bliznami. Należy więc rozważyć jego zakup, dodatkowo ze względu na fakt, że jako jeden z nielicznych, olej ryżowy nadaje się do smażenia – nawet nierafinowany, ponieważ jego temperatura dymienia to aż 215 stopni. Punkt dymienia oleju rafinowanego to nawet 250 stopni. Na rafinowanym można smażyć wszystko, ponieważ olej ten nie zmienia smaku i łatwo się go odsącza, nierafinowany zaś cechuje się charakterystycznym posmakiem, często spotykanym w kuchni Wschodu. Warto więc wziąć przykład z kilku miliardów azjatyckich fanów oleju ryżowego i spróbować go samemu.
Pamiętaj o oleju sojowym!
Ostatni w kolejce olejów azjatyckich to olej sojowy, otrzymywany w wyniku tłoczenia na zimno nasion soi zwyczajnej. Warto o nim pamiętać, ponieważ on to pamiętanie ułatwi – olej sojowy słynie przede wszystkim z zawartości lecytyny. Poleca się go osobom, które cierpią na zaburzenia pamięci, mają problemy z koncentracją, cierpią na nadpobudliwość nerwową lub bezsenność. Olej sojowy może być także stosowany przez osoby, które potrzebują usprawnienia działania mózgu, np. przez uczniów czy studentów, również dlatego, że zmniejsza on objawy zmęczenia, które często dotykają uczących się w trudniejszych okresach roku szkolnego lub akademickiego. Pochodząca z lecytyny sojowej cholina wspomoże także osoby borykające się z kamicą żółciową, a także poprawi funkcjonowanie wątroby. Zawarta w oleju sojowym witamina K pomoże z kolei zapobiec osteoporozie, a także wesprze regenerację tkanki kostnej.
Należy jednak pamiętać, by olej sojowy stosować wyłącznie na zimno – do surówek, sałatek, sosów czy majonezów, stosując go ostrożnie, ponieważ smak oleju jest intensywnie orzechowy. Można go również spożywać bezpośrednio, nie przekraczając 1-2 łyżek dziennie. Oczywiście, można również stosować olej na skórę. Używa się go przede wszystkim do cery tłustej, dzięki temu, że redukuje on wydzielanie sebum. Znaleźć go więc można w różnych olejkach i balsamach.
Zdrowe oleje azjatyckie – podsumowanie
Zdrowych olejów z produktów azjatyckich nie da się podsumować w jednym zdaniu, ponieważ gama ich prozdrowotnych działań jest niezwykle szeroka. Właściwości oleju kokosowego nie sposób zliczyć na palcach, dzięki czemu zdecydowanie warto włączyć go do swojej kuchni, podobnie jak w przypadku wydatnie walczącego z przeróżnymi chorobami oleju sezamowego. Olejem ryżowym powinny się zainteresować przede wszystkim osoby borykające się z problemami hormonalnymi, za to olejem sojowym – ci, którzy potrzebują wspomagacza procesów myślowych. Wszyscy zaś powinniśmy przynajmniej każdego z tych olejów spróbować, ponieważ odkrywając przed nami swoje zbawienne dla naszych organizmów właściwości, oleje te stanowią jednocześnie podstawę kuchni azjatyckiej, przez wielu uważaną za najbogatszą i najpyszniejszą.
+ There are no comments
Add yours