Menu wielkanocne z północy na południe
Data publikacji: 2017/03/08, zmodyfikowano: 2017/04/26
Święta Wielkiej Nocy są w Polsce, kraju w przeważającym stopniu katolickim, bardzo ważne. Ich charakter jest zupełnie inny niż charakter Świąt Bożego Narodzenia, zupełnie inne są też tradycyjne potrawy. Wielkanoc kojarzy nam się z aromatycznym żurkiem, z jajkami przyrządzonymi na różne sposoby, z mięciutką babką wielkanocną oraz kruchym i słodkim mazurkiem. Są to potrawy popularne w całym kraju, jednak istnieją również takie, które występują wyłącznie w poszczególnych jego częściach. Warto przyjrzeć się regionalnym potrawom i zapoznać z tradycjami kulinarnymi, o których mogliśmy nigdy wcześniej nie słyszeć.
ŚWIĄTECZNE DANIA na północy Polski
Naszą podróż zaczniemy od północy kraju, a więc od morza, a dokładniej – od Pomorza. W tej części Polski obowiązywała bardzo ciekawa tradycja, czyli urządzanie pogrzebu żuru i śledzia. Potrawy te były podstawą menu przez cały Wielki Post, toteż w Wielki Piątek lub Wielką Sobotę uroczyście żegnano się z nimi, zakopując resztki na skrajach miejscowości. Menu wielkanocne północy składało się przede wszystkim z mięs. Wśród nich popularnością cieszy się szynka w cieście, podawana zarówno na ciepło, jak i na zimno.
Kaszubski catering wielkanocny
Gdzie Pomorze, tam i Kaszuby, czyli kraina o bardzo ciekawych i odmiennych tradycjach. Kaszubski catering wielkanocny może zaskoczyć. Jest to na przykład zylc, czyli galareta z siekanych nóżek wieprzowych i włoszczyzny, czy prażnica. Prażnica to spożywana na śniadanie wielkanocne jajecznica smażona na różnych dodatkach. Prażnica na wędzonym węgorzu znalazła się nawet na rządowej liście potraw tradycyjnych województwa pomorskiego. Zajadając się jajecznicą, nie można jednak zapomnieć o wielkanocnych słodkościach – na Kaszubach bardzo popularna jest klasyczna baba drożdżowa, która nosi nazwę młodzowego kuchu z kruszonką. Drugie popularne ciasto to marchewny kuch. Początkowo wypiek tan nazywano „biednym ciastem”, bowiem do jego przygotowania używano produktów tanich i łatwo dostępnych – marchwi, mąki, wody. Obecnie urozmaica się go np. dodatkiem bakalii czy orzechów.
Kujawy
Przemieszczając się na południe od Pomorza, trafimy do regionu Kujaw. Stamtąd pochodzi kujawiok – tradycyjna, wielkanocna baba drożdżowa. To właśnie wygląd kujawioka każdemu z nas kojarzy się z Wielkanocą. Mięciutka, sprężysta i żółta – tak wyobrażamy sobie tradycyjną babę. Kolor kujawskie gospodynie uzyskiwały dodając do baby szafran. Co ciekawe, dawniej spożywano kujawioka z wytrawnymi dodatkami – z chrzanem, szynką lub kiełbasą.
Wielkopolska
Z Kujaw nie mamy daleko do Wielkopolski, która również ma swoje tradycyjne potrawy. Jedną z nich jest pieczona cielęcina z czosnkiem – delikatne mięso marynowane przez 12 godzin i pieczone tak, by było aromatyczne i rozpływające się w ustach. Warto dodać, że z Wielkopolski wywodzi się również popularny w całej Polsce galart, który w regionie nazywa się studzieniną. Jest to nic innego jak galareta z nóżek, pokropiona octem i doprawiona pieprzem.
Podlasie
Z Wielkopolski warto przenieść się na wschód kraju, czyli na Podlasie, które kusi swoimi słodkościami. Idąc z duchem kultury wschodniej, mieszkańcy Podlasia na Wielkanoc przygotowują paschę. Jest to deser na bazie twarogu z miodem i czasem z dodatkiem bakalii. Tradycyjnie ma kształt stożkowy. Innym podlaskim ciastem, które zyskało sporą popularność, jest sękacz, czyli ciasto biszkoptowe z widocznymi w przekroju ciemnymi warstwami. Sękacz piecze się na specjalnym obrotowym rożnie, stąd jego charakterystyczny kształt.
Województwo świętokrzyskie
Jeśli z Podlasia udamy się nieco na zachód i na południe, trafimy do województwa świętokrzyskiego, które znane jest ze specjału o nazwie „dzionie rakowskie”. Nazwa pochodzi od miejsca przyrządzenia dania, to jest od gminy Raków. Pieczono tam kaszankę, której głównymi składnikami było podgardle, smalec, mąką i jajka, w naturalnym jelicie wieprzowym lub wołowym, a jej końce spinano drewnianą szpilą lub wełnianą przędzą. Historia dzionia sięga XIX wieku, jest to więc niewątpliwie ciekawostka kulinarna.
Województwo podkarpackie
Po sąsiedzku z województwem świętokrzyskim leży podkarpackie, które również ma swoje tradycje. Jedną z nich jest handzlowska serwatka wielkanocna. Jest to podawany na ciepło lub zimno napój o lekko kwaśnym, maślanym smaku z wyczuwalnymi nutami chrzanu i wędzonki. Przygotowuje się go kilka dni przed świętami – kisi się serwatkę ze skórkami od chleba, następnie podgrzewa i zlewa, aby pozbyć się osadu. Po ponownym podgrzaniu dodaje się pokrojony chrzan, kiełbasę, boczek wędzony oraz jajka.
Małopolska
Udając się na zachód od Podkarpacia, trafimy do Małopolski, w której leży wieś Lanckorona. Stamtąd pochodzi jedna z najważniejszych potraw regionalnych – chrzanówka lanckorońska. Jest to zupa na bazie tartego chrzanu oraz kawałków mięs, np. wędzonki lub kiełbasy. Do zupy dodaje się warzywa i czosnek, zagęszcza się ją mąką oraz śmietaną. Chrzan znajduje się także w innej tradycyjnej potrawie wielkanocnej, która jest elementem obowiązkowym niedzielnego śniadania. Jest to strząska, danie ze składników znajdujących się w święconce. Przygotowuje się je z pokrojonych wędlin, boczku, jajek i chrzanu zalanych roztworem wodno-octowym. Strząska pochodzi ze wsi Żabno i zdobyła już wiele laurów na konkursach dań regionalnych.
Śląsk
Małopolska bezpośrednio graniczy ze Śląskiem, jednak – jak nietrudno zgadnąć – ich tradycje różnią się diametralnie. Tradycyjną śląską potrawą wielkanocną jest święcelnik, czyli ciasto drożdżowe faszerowane mięsem – wędlinami, boczkiem, kiełbasą. Ponoć przekazywany z pokolenia na pokolenie przepis ma już 700 lat! Wiadomo jednak, że nie samym mięsem żyje człowiek – Śląsk słynie także swoimi słodkościami. Jedną z nich są buchty, czyli pieczone na parze bułeczki. Serwuje się je z cynamonem, cukrem, owocami czy śmietaną. Ciekawostką kulinarną może pochwalić się również Śląsk Cieszyński. Mowa o murzinie wielkanocnym, czyli dobrze wypieczonym chlebie z kawałkami wędzonki i szynki w środku.
Podhale
Śląsk Cieszyński to już góry, a jak góry – to Podhale! Jak zwykle, górale mają swoje tradycyjne dania. Jednym z nich jest sodra, inaczej zwana chrzonicą, krzonowiną lub święceliną. Podaje się ją na niedzielny obiad. Jest to zupa z chrzanu, zagęszczana kwaśnym mlekiem i śmietaną, wzbogacana jajkiem, wędlinami i białą kiełbasą. Po zupie przychodzi czas na danie główne, czyli jagnięcinę ze śliwkami, albo fizoły. Jest to danie z fasoli, jarmużu i śliwek suszonych. Podaje się je z tradycyjnym, charakterystycznym dla Podhala serem – z oscypkiem.
Jak widać, polska kuchnia wielkanocna jest różnorodna, barwna i ciekawa. Być może któreś z dań posłuży jako inspiracja do urozmaicenia tegorocznego stołu wielkanocnego?
+ There are no comments
Add yours